Hoa tầm xuân là hoa gì?
- Tên gọi khác: Thích hoa, thập tỉ muội, ngưu cước, dã tường vi,…
- Tên trong khoa học: Rosa canina.
- Tên trong tiếng Anh: Prunus mume.
- Họ: Hoa hồng – Rosaceae.
Nguồn gốc
Cây hoa thập tỉ muội có nguồn gốc từ Trung Quốc, được trồng phổ biến tại khu vực Đông Á, Tây Á, châu Âu, Tây Bắc Phi. Giống hoa đã được du nhập vào nước ta nhiều năm trước. Cây mọc hoang hoặc được trồng làm cảnh hàng rào. Hiện tại, cây hoa cũng được lai ghép với một số giống gốc hoa để phục vụ cho nhu cầu trang trí, làm cảnh.
Cây hoa thích ứng và sinh trưởng tốt tại những vùng có khí hậu ôn đới, đất trồng tơi xốp, giàu chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, cây hoa cũng có khả năng chịu được lạnh tốt, nhiệt độ giảm xuống tới -10 độ C. Ngoài ra, khả năng chịu hạn, kháng bệnh của cây cũng được đánh giá rất cao.
Đặc điểm cây tầm xuân
Trong dân gian thường gọi hoa tầm xuân với cái tên dân dã khác là hồng tầm xuân. Đây là giống hoa dạng dây leo với sức sống rất mãnh liệt. Cây hoa thường mọc dạng bụi, có gai móc giúp cho chúng leo lên trên bám vào những cây khác. Cây có chiều cao trong khoảng từ 1 – 5m. Toàn thân của cây có nhiều gai nhọn. Cây thường có nhánh màu nâu đậm.
Lá của cây hoa thuộc dạng lá kép lông chim, mọc dạng so le với 5 – 7 lá chét nhỏ. Lá chét có dạng hình bầu dục, độ dài từ 1,5 – 3cm, rộng từ 1 – 2cm. Chóp lá dạng tù, gốc bo tròn. Lá thường có từ 8 – 10 cặp gân bên. Vị trí mép của lá có răng nằm. Cuống bên dài từ 1 – 1,5cm. Lá cây tầm xuân có kèm rìa lông, dính vào cuống.
Hoa của cây mọc dạng chùm tại vị trí ngọn nhánh. Hoa có 5 cánh, đường kính của bông từ 4 – 6cm. Cánh hoa rộng từ 1×1,5cm, có hương thơm. Đặc thù các cánh hoa có sự thay đổi về màu sắc từ hồng nhạt, sang hồng đậm và màu trắng.
Quả của cây tầm xuân có hình tròn, độ dài từ 1,5 – 2cm. Khi quả cây chín thường có màu cam đỏ. Cây thường ra hoa vào khoảng từ tháng 2 – 5, có quả vào khoảng tháng 9 – 12. Mỗi năm cây tầm xuân sẽ thường chỉ có 01 hoa.
>>> Xem thêm: Hoa tiểu quỳnh vừa đẹp, vừa thơm và cân bằng âm dương
Sự tích hoa tầm xuân
Trong dân gian còn lưu truyền sự tích về cây tầm xuân. Truyện kể về hai anh em mồ côi cha mẹ, sống nương tựa vào nhau. Hàng ngày, người anh vào rừng sâu đốn củi, hái nấm người em gái ở nhà nấu cơm nước đợi anh về. Cô gái nhỏ có khả năng nói chuyện với chim muông, thú rừng và giọng hát rất hay nên ngôi nhà của hai anh em luôn rộn ràng tiếng chim muông.
Một ngày nọ, có con quỷ rắp tâm muốn bắt cô em gái về để hầu hạ, hát cho mình. Con quỷ đã giả dạng thành bà lão và dẫn dụ cô gái vào rừng. Về phần người anh, sau khi đi rừng trở về không thấy cô đâu. Anh đã đi khắp nơi tìm kiếm, theo chân muông thú tới được nơi em bị quỹ giam giữ.
Thế nhưng, khi tới nơi chàng trai không còn thấy em nữa. Tại đây, chỉ thấy những cánh hoa màu hồng tươi tắn. Người đời sau đã gọi những cánh hoa này là tầm xuân để nhớ về cô em gái nhỏ và tình cảm anh em bền chặt, khăng khít.
>>> Xem thêm: “Nữ hoàng bóng đêm” – Hoa dạ hương, xa trăm mét vẫn thấy mùi thơm
Hoa tầm xuân có ý nghĩa gì?
Tầm xuân là giống hoa nở một mùa, thường chỉ ra hoa từ khoảng tháng 3 – tháng 5 ở các tỉnh khu vực phía Bắc. Tầm xuân mang ý nghĩa của tình chị/anh em gắn bó, dù trải qua khó khăn, sóng gió vẫn luôn ở bên nhau.
Ngoài ra, do đặc thù giống hoa chỉ nở một mùa trong năm nên thường được ưu tiên trưng bày trong dịp Tết đến xuân về. Ý nghĩa của loài hoa này mong muốn gia đình luôn hạnh phúc, đoàn tụ, sum vầy trong những ngày đầu năm mới.
>>> Xem thêm: Hoa diên vĩ loài hoa có hương thơm hiếm nhất thế giới
Cây hoa tầm xuân có tác dụng gì?
Những lợi ích của cây thập tỉ muội được nhắc tới phổ biến trong đời sống. Các bạn hoàn toàn có thể trồng cây để phục vụ nhu cầu:
Trồng làm cảnh
Cây hoa có khả năng phát bụi nhanh, cho hoa nhiều và đẹp nên tầm xuân rất được ưa chuộng trồng làm cảnh ở nhiều vị trí. Trong đó, phổ biến nhất là làm cây hoa trang trí sân vườn.
Đối với cây tầm xuân, các bạn có thể trồng thành luống, trong bồn để phục vụ trang trí các khu vực công cộng như công viên, đường phố, khu du lịch nghỉ dưỡng, công ty, trường học, hay bệnh viện,…
Tại nhà, các bạn có thể lựa chọn trồng tầm xuân phục vụ trang trí sân vườn, leo hàng rào, làm đẹp cho ban công. Những cây nhỏ có thể trồng trong chậu, trang trí bàn học hay bàn làm việc,… đều rất thẩm mỹ, tạo cảm giác thư thái khi ngắm nhìn.
Trồng làm thuốc chữa bệnh
Ngoài công dụng trang trí, tầm xuân còn được biết tới với công dụng hữu ích cho sức khỏe, có thể được điều chế để chữa bệnh. Theo các tài liệu Đông y, hoa tầm xuân có công dụng thanh nhiệt, trừ phong, lợi thấp, chỉ huyết, hoạt huyết, giảm đau được dùng để chữa các bệnh như: Thủy lũng, tiêu khát, tiêu chảy, đái dầm,… ở trẻ.
Ngoài ra, các phần rễ/lá/ngọn non và quả của cây hoa đều được sử dụng làm thuốc để chữa bệnh. Việc thu hái, sơ chế sẽ tùy thuộc vào từng bộ phận (phơi/sấy khô).
- Lá cây: Vị đắng, tính bình, hơi sáp. Lá giúp sinh cơ nhanh, làm liền vết thương chữa ung nhọt, nhọt độc,…
- Quả: Chứa hàm lượng vitamin C lớn, vị chua, tính ấm nên thường được ứng dụng để pha trà hay làm siro.
Các bộ phận trên cây có thể sử dụng làm thuốc uống dưới dạng nước sắc hay giã tươi đắp vào vị trí bị tổn thương hay tán bột.
Theo một số các nghiên cứu y khoa hiện đại:
- Dịch chiết từ rễ của cây hoa có công dụng chống đông máu, loại bỏ cholesterol xấu, triglycerid, lipoprotein có trong huyết thanh. Bên cạnh đó, rễ của cây cũng có tác dụng bảo vệ cơ tim. Từ đó, nâng cao tối ưu sức khỏe tim mạch.
- Lá của cây tầm xuân có tác dụng chính trong việc sinh cơ cũng như giúp cho vết thương nhanh chóng liền sẹo.
Trồng làm mỹ phẩm
Cây hoa tầm xuân chủ yếu được trồng với công dụng làm mỹ phẩm cực kỳ hiệu quả. Trong đó, chủ yếu là làm tinh dầu. Tinh dầu tầm xuân có nhiều công dụng:
- Thư giãn, giảm căng thẳng: Hương hoa thập tỉ muội được đánh giá có công dụng giảm căng thẳng rất tốt. Dùng hương tinh dầu tầm xuân trong phòng ngủ hay không gian thư giãn có thể tạo được một môi trường thư thái, giúp con người thư giãn hiệu quả sau một ngày làm việc căng thẳng.
- Cải thiện tâm trạng: Mùi hương của cây hoa có thể cải thiện tâm trạng rất tốt, tăng cường tinh thần. Qua đó, có thể giúp người cảm nhận có được sự tích cực, lạc quan và tràn đầy niềm vui.
- Hỗ trợ giấc ngủ: Sử dụng hương tinh dầu tầm xuân trong phòng ngủ có thể thư giãn cơ thể cho một giấc ngủ ngon và sâu hơn.
- Làm sạch không khí: Tinh dầu tầm xuân có thể làm sạch không khí trong không gian. Qua đó, loại bỏ được mùi hôi, cho không gian luôn thanh khiết và thơm mát.
- Khử mùi, tạo hương thơm: Tinh dầu tầm xuân có mùi hương thơm mát đặc trưng nên rất được ưu ái sử dụng để khử mùi cũng như tạo hương thơm. Các bạn có thể sử dụng tinh dầu trong máy khuếch tán, đèn nến hay sử dụng để mang tới hương thơm dễ chịu cho không gian sống.
>>> Xem thêm: Hoa thiên phúc cho mùa Xuân thêm rực rỡ, chào đón vận may
Hoa trong nghệ thuật
Cây tầm xuất đã xuất hiện rất nhiều trong nghệ thuật. Người nghệ sĩ đã mượn hình ảnh cây hoa để thể hiện trọn vẹn nỗi lòng, tâm tư của mình:
Bài thơ về hoa tầm xuân
Những bài thơ về cây tầm xuân cho đến ngày nay vẫn giữ nguyên ý nghĩa mà các thi nhân thể hiện trong từng câu từ:
“Tầm xuân hoa nở bên rào
Mưa phơn phớt ngõ, gió xao xuyến chiều
Ngày đang khuất, mắt trông theo
Cánh chim bé tẻo tèo teo cuối trời”
(Hoa tầm xuân – Bế Kiến Quốc)
“Con đường này xưa có tầm xuân nở
Dòng sông cũ cánh buồm giăng trắng xóa
Nay cạn khô trong cỏ dại u buồn
Những đền đài thuở trước đã tan hoang
Những chùa cổ chiều mưa rêu ướt lạnh”
(Hoa tầm xuân – Lưu Quang Vũ)
Bài hát về hoa tầm xuân
Trong kho tàng âm nhạc Việt Nam không thiếu những ca khúc viết về cây tầm xuân. Trong đó, nổi bật nhất vẫn phải kể tới “Đánh thức tầm xuân” của nhạc sĩ Dương Thụ. Ca khúc đã thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp của cánh hoa rực rỡ trong đất trời, cùng nỗi lòng của những người đang yêu. Bài hát đã được nhiều nghệ sĩ lớn thể hiện như: Diva Hồng Nhung, Thanh Lam, Mỹ Linh,… đã càng nâng tầm giá trị của tác phẩm:
“Một ngày nắng, một ngày xanh nắng
Đóa tầm xuân vẫn ngủ trong hoang dại
giọt sương trắng, giọt sương tan nắng
Thức dậy đi đóa tầm xuân thơ ngây của tôi.”
Tầm xuân ơi, tầm xuân ơi
Em mãi đóa hoa đồng nội
Tươi thắm trong ánh nắng mặt trời
Em mãi mãi bờ cỏ dại
Xanh mướt tháng năm trẻ dại.”
…
Cách trồng cây tầm xuân
Cây tầm xuân có phương thức trồng đơn giản, dễ dàng. Các bạn hoàn toàn có thể thực hiện trồng tại nhà mà không gặp nhiều khó khăn:
Chuẩn bị
Trước tiên, trước khi trồng các bạn cần chú ý chuẩn bị đầy đủ các yếu tố sau:
Thời vụ trồng
Cây tầm xuân thường sinh trưởng tốt trong thời điểm mùa xuân, khí hậu ấm áp. Vì thế, sau thời điểm Tết nguyên đán các bạn nên lựa chọn trồng cây sẽ phù hợp nhất.
Giống trồng
Chọn cành khỏe mạnh, tròn đều và xuất hiện rõ mầm nhú. Tiếp đó, cắt bỏ đoạn ngọn non, gốc già để mầm mới có thể phát triển khỏe mạnh hơn.
Đất trồng
Cây hoa tầm xuân có khả năng sinh trưởng cao nên không cần đòi hỏi quá nghiêm khắc về đất trồng. Tuy nhiên, cây không chịu được các vấn đề liên quan tới tình trạng ngập úng. Do vậy, đất trồng cần đảm bảo tình trạng thoát nước, thoáng khí. Để đảm bảo tốt nhất nên trồng cùng với đất cát pha, đất thịt nhẹ sẽ cho được hiệu quả hơn.
Vị trí trồng
Cây tầm xuân thuộc giống cây leo nên các bạn có thể thực hiện trồng gần cột, hàng rào hay vị trí có trụ. Hoặc các bạn cũng có thể trồng gần những cây thân gỗ cho cây hoa bám vào và sinh trưởng một cách thuận lợi.
Thực hiện trồng
Cây tầm xuân chủ yếu được trồng bằng hình thức chiết cành, giâm cành hay gieo từ hạt sẽ cho hiệu quả tối ưu. Cách thức trồng trong chậu hay đất trồng cũng rất đơn giản:
Trồng trong đất
Phương thức trồng đơn giản, phù hợp và dễ dàng nhất:
- Bước 1: Sau khi chọn được cách thức trồng sử dụng dao sắc chặt thành nhiều dom dài với độ dài khoảng 25cm.
- Bước 2: Cắm nghiêng cành ở khoảng 45 độ, độ sâu khoảng 5cm theo hàng ngang cách nhau khoảng 50cm. Cây cách cây trong khoảng 30cm trên mặt luống.
- Bước 3: Phủ cỏ khô hay rơm rạ trên bề mặt và thực hiện tưới đủ ẩm.
Trồng trong chậu
Ngoài việc trồng cây trong đất, các bạn có thể trồng tầm xuân ngay trong chậu với các bước như sau:
- Bước 1: Cho đất vào trong chậu (khoảng 2/3 chậu).
- Bước 2: Đặt cây giống vào vị trí giữa chậu và phủ kín đất.
- Bước 3: Tưới nước cho cây đủ ẩm.
>>> Xem thêm: Các loại cây hoa giấy và phương thức trồng đúng kỹ thuật
Hướng dẫn chăm sóc hoa tầm xuân
Để cây tầm xuân có thể phát triển tốt, quá trình chăm sóc sau khi trồng cực kỳ quan trọng. Trong thời gian chăm cây, các bạn cần chú ý tới một số những lưu ý sau:
Tưới nước
Cây tầm xuân không cần quá ẩm bởi cây không thể chịu được ngập úng. Vì vậy, khi trồng các bạn không cần thực hiện tưới quá nhiều nước. Khi trồng trong đất, vào thời điểm mùa khô chỉ nên tưới thêm một ít nước. Khi trồng trong chậu thì khoảng 2 – 3 ngày tiến hành tưới một lần.
Bón phân
Cây hoa tầm xuân là giống hoa có khả năng sinh trưởng mạnh nên không cần bón phân quá nhiều. Các bạn nên bổ sung nguồn dinh dưỡng hữu cơ, lành tính giúp cho cây có thể phát triển một cách khỏe mạnh hơn. Người trồng có thể dùng phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ tự ủ hay phân trùn quế. Chú ý bón từ khoảng 1 – 2 tháng/lần và tưới nước sau khi bón.
Thời điểm từ tháng 9 – 10 hàng năm thì cần thực hiện bón thêm phân hữu cơ giàu kali để cây có thể phân hóa mầm to, khỏe mạnh hơn bình thường.
Làm cỏ, cắt tỉa
Khi chăm cây nên chú ý cắt tỉa bớt các mầm, chồi nhỏ vào mùa hoa ngủ nghỉ hay trước khi ra hoa. Mỗi khóm chỉ nên giữa lại khoảng từ 7 – 8 cành khỏe để cho hoa to, màu đẹp. Sau khi hoa đã tàn thì thực hiện tỉa bớt từ 2 – 3 đốt lá để có thể loại bỏ được các mầm tạo hột, giúp cho cây khỏe mạnh hơn.
Khi cây chuẩn bị ra hoa vào thời điểm mùa xuân thì tiến hành tỉa bớt các cành già, mầm phụ, chồi non để cây có thể tập trung cho những khóm khoa đẹp mắt, rực rỡ hơn.
Bên cạnh đó, chú ý làm sạch cỏ dại quanh cây. Khi làm cỏ cần tiến hành xới xáo một cách nhẹ nhàng bằng bay nhỏ hay các dụng cụ chuyên dụng một cách dễ dàng, nhanh chóng.
Phòng sâu bệnh
Cũng giống như những loại hoa khác, hoa tầm xuân thường xuất hiện các bệnh gỉ sắt, mốc đen, phấn trắng hay rệp sáp, nhện đỏ. Khi trên lá xuất hiện các đốm đỏ, chỉ cần phun thuốc Boocdo 1% với liều lượng khuyến cáo để phòng trừ bệnh gỉ sắt. Cùng với đó, nên thường xuyên tiến hành kiểm tra, dọn dẹp nơi trồng sao cho đảm bảo thoáng mát cho côn trùng, sâu hại không có điều kiện phát sinh.
Giá tầm xuân bao nhiêu?
Nếu dự định mua cây giống tầm xuân trong tại nhà các bạn có thể tham khảo tại các cửa hàng bán hoa, vườn ươm trên toàn quốc. Mức giá trên thị trường dao động trong khoảng từ 50.000 – 100.000đ/chậu.
Hiện tại, có nhiều cơ sở cung cấp hoa thông qua các kênh thương mại điện tử: Shopee, Lazada,…Dù khách hàng ở bất cứ đâu đều sẽ được phục vụ cây giống tại nhà rất thuận tiện.
Trước khi lựa chọn giống hoa, các bạn nên tham khảo thông tin tại nhóm Mua Bán Trồng Hoa Đà Lạt ❤️ để có thêm các thông tin về cây hoa cũng như địa chỉ cung cấp giống cây uy tín, đạt chất lượng cũng như mẹo chăm sóc cây trồng khoa học, cho hoa đẹp, bền.
Hình ảnh hoa tầm xuân
Dưới đây là một số những hình ảnh đẹp về cây tầm xuân dưới góc nhìn của các nhiếp ảnh gia. Hãy cùng Hoàng Yến Group chiêm ngưỡng vẻ đẹp của loài hoa đặc biệt này nhé!
Hoa tầm xuân tựa như những đám mây hồng tô điểm cho không gian cảnh quan thêm phần đẹp mắt và sinh động. Hy vọng với những thông tin về loài hoa cùng với hướng dẫn về cách trồng, cách chăm sóc của cây hoa sẽ hữu ích với các bạn trong quá trình trồng cũng như chăm hoa hiệu quả nhé!
Câu hỏi về cây tầm xuân
Dưới đây là một số những câu hỏi liên quan về cây tầm xuân các bạn có thể theo dõi và tổng hợp để hiểu rõ hơn về loài hoa này nhé!
Hoa tầm xuân có thắp hương được không?
Có. Theo tín ngưỡng dân gian của người Việt, dâng hoa cúng lên bàn thờ là hành động thể hiện lòng thành kính, bày tỏ sự biết ơn của gia chủ đối với các vị thần linh cũng như tổ tiên.
Nhiều người đã từng quan niệm, dâng hoa cúng cũng đồng nghĩa với việc gia chủ dâng lên tổ tiên những điều thiện lành, tốt đẹp cũng như công đức mà bản thân đã tích cóp trong đời sống mỗi ngày.
Trong số các loài hoa dâng lên tổ tiên không thể thiếu tầm xuân. Loại hoa này mang ý nghĩa về sự sinh sôi, nảy lộc, mang tới may mắn cho năm mới của gia chủ. Vì thế, đây là cây hoa rất được yêu thích ngày Tết cổ truyền.
Hoa tầm xuân có phải nụ tầm xuân không?
Không. Cây tầm xuân, nụ tầm xuân đều là cây mọc bụi. Tuy nhiên, hoa thập tỉ muội thuộc họ hoa hồng, có dạng hồng leo. Cây hoa có cánh mỏng tựa cánh hồng, phần nhụy màu vàng. Trong khi đó, nụ tâm xuân là những búp tròn mọc chi chít trên cành.
Mùi hương hoa thập tỉ muội thế nào?
Tầm xuân có mùi hương đặc trưng, dịu nhẹ. Hương thơm của cây hoa được miêu tả là ngọt ngào, nhẹ nhàng, tinh tế. Hương thơm thường xuất hiện khi hoa bắt đầu nở, lưu giữ trong suốt quá trình nở hoa. Theo ý kiến của nhiều người thì mùi hương giống hoa này là sự kết hợp giữa mùi của hoa tươi và mùi trái cây ngọt ngào cộng thêm chút the mát từ hương thảo mộc.
Tuy nhiên, thực tế, hương thơm của hoa có thể khác nhau đôi chút giữa các giống cũng như các loài. Một số giống có hương thơm nhẹ nhàng dạng thảo dược. Tuy nhiên, cũng có một số giống khác có mùi hương mạnh và ngọt ngào hơn. Mùi hương của hoa có thể tạo ra được một không gian thư giãn cũng như dịu nhẹ. Qua đó, mang lại cảm giác yên bình cũng như thú vị cho mọi người xung quanh.
Cách làm cây tầm xuân mau ra hoa thế nào?
Thông thường, sau khoảng 2 – 3 năm trồng cây tầm xuân mới cho ra được đợt hoa đầu tiên. Để cây ra hoa sớm cần thực hiện các bước cắt tỉa thường xuyên cho cây. Sau thời gian trồng 1 năm, nên cắt tỉa cành già sẽ giúp cho cây mọc được các chồi non, nụ hoa nhanh chóng.
Vân Nguyễn 22/02/2024
