Hoa ngô đồng
Đến hẹn lại lên, cứ vào dịp xuân qua hè tới những cánh hoa ngô đồng lại khoe sắc phớt hồng đẹp mắt, ấn tượng. Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của loài hoa “kỳ hoa dị thảo” này nhiều người đã không khỏi ngỡ ngàng, bâng khuâng trước sức hút không thể cưỡng lại được mà thốt lên thích thú.
Thông tin cây hoa ngô đồng
Ngô đồng sở hữu vẻ đẹp nhẹ nhàng, man mác tựa như những áng mây hồng. Loài hoa hiện được trồng ở nhiều vùng trên đất nước ta với nhiều ý nghĩa và mục đích sử dụng khác nhau:
Tên gọi khác: Sen lục bình, ngô đồng.
Ngô đồng thân gỗ
Tên khoa học:
- Ngô đồng Trung Quốc (ngô đồng thân gỗ): Firmiana simplex, họ Trôm (Sterculiaceae).
Ở nước ta, cây ngô đồng được trồng phổ biến vẫn là loại cây thân gỗ, có nguồn gốc từ đất nước Trung Hoa và các khu vực Đông Á. Cây dạng thân gỗ, chiều cao khoảng từ 15 – 17m, với đường kính dao động trong khoảng từ 40 – 50cm. Vỏ của cây thường có dạng nhẵn nhụi, có màu xám khi đã già. Lá của cây thường có dạng chân vịt chia thành từ 3 – 5 thùy, mọc cách nhau. Có chiều dài khoảng 8cm, chiều rộng từ khoảng 35cm. Lá thường không có dạng răng cưa. Tuy nhiên, ở phần mặt dưới lại có lớp lông mềm.
Hoa của cây thường có màu hồng phấn hoặc cam rất đẹp mắt. Cây cho hoa nở rộ mỗi độ thu về. Bông hoa 5 cánh, dạng đơn tính. Tuy nhiên, khi được trồng ở nước ta, do những đặc trưng về thổ nhưỡng, khí hậu nên hoa thường trổ vào thời điểm cuối xuân, đầu hè. Quả của cây thường có dạng vỏ cứng, múi dẹt, ghép lại thành hình tròn, là giống quả độc.
Ngô đồng cảnh
- Ngô đồng phương Tây (ngô đồng cảnh): Jatropha podagrica, thuộc chi Dầu mè.
Ngô đồng cảnh còn được gọi với nhiều tên gọi quen thuộc khác như: Cây sen lục bình, dầu lai có củ, lai lá sen,… Cây hoa có nguồn gốc từ khu vực châu Mỹ. Giống hoa này thường có dạng thân phình tại vị trí gần gốc. Chiều cao chỉ khoảng từ 40-100cm, được phân thành nhiều nhánh. Cuống của lá có chiều dài chỉ khoảng từ 10 – 20cm. Lá cây thường có dạng bóng, phiến được chia thành từ 3 – 5 thùy to. Phần mặt lá ở dưới sẽ nhạt hơn ở trên.
Cây hoa có màu đỏ tươi, dạng chùm dày, rất giống với cành san hô. Quả hình bầu dục, 3 hạt, dễ phát tán để nảy mầm thành cây mới.
Sự tích cây ngô đồng
Cây ngô đồng gắn liền với sự tích kể về một người thầy dạy đàn có tài đánh đàn không ai sánh kịp. Ông luôn muốn tìm được một người học trò để truyền dạy các ngón đàn của mình.
Người đàn ông đi khắp nơi một ngày gặp được cha con người lái đò. Ngay khi gặp người con gái ông lão đang ở độ tuổi trăng tròn người thầy đã đem lòng thương yêu bởi sắc đẹp trời ban của nàng. Nhưng vì khoảng cách tuổi tác nên ông không dám ngỏ lời.
Người lái đò đã giới thiệu con trai người bạn của mình tới thầy học đàn bởi chàng trai trẻ có niềm đam mê và đánh đàn rất hay. Người thầy vô cùng kinh ngạc khi nghe thấy những nốt nhạc đầu tiên, biết đây chính là truyền nhân mà mình đang tìm kiếm.
Thế nhưng, cô gái và chàng trai đã đem lòng cảm mến nhau. Người thầy với tình cảm chôn chặt trong lòng đã rời đi sau khi học trò đã thành tài. Chẳng bao lâu, ông mất. Hai bạn trẻ lập bia mộ và thường xuyên thăm viếng. Cạnh ngôi mộ của thầy mọc lên cây hoa với những đóa hoa màu hồng phấn. Người đời sau gọi đó là cây ngô đồng để nhớ về câu chuyện tình cảm éo le này.
Ý nghĩa cây ngô đồng
Cây ngô đồng đặc biệt có ý nghĩa và giá trị trong phong thủy. Người xưa cho rằng, giống hoa này có thể xua tan được tà khí, hút tài lộc cho gia chủ. Giống hoa này không cần chăm sóc quá nhiều vẫn dồi dào sức sống, biểu tượng cho sự trường tồn, trường thọ, cát tường, như ý.
Theo quan niệm về ngũ hành, cây sen lục bình thường phù hợp với những người mệnh Mộc, Hỏa. Vì thế, những gia chủ mệnh Mộc nên lựa chọn trồng loại cây này sẽ thu hút được những năng lượng tốt cũng như may mắn, thuận lợi hơn trong công việc.
Tác dụng của cây ngô đồng
Cây sen lục bình có nhiều công dụng đặc biệt. Trong đó, chủ yếu là:
Chữa bệnh
Người xưa thường sử dụng cây hoa để:
- Chống nhiễm trùng vết thương: Người bị các vết thương hở, trầy xước tay chân, cầm máu, chống nhiễm trùng.
- Chữa mụn nhọt: Lấy lá cây ép nhựa, sử dụng nhựa bôi lên vùng da bị mụn nhọt, giảm bớt tình trạng mưng mủ hay sưng đau.
- Chữa ghẻ lở: Lấy lá cây rửa sạch chà xát nhẹ nhàng tại các vùng xuất hiện mụn ghẻ, làm giảm cơn ngứa.
- Tăng cường sinh lực: Sử dụng thân cây thái mỏng, sao vàng và phơi khô. Loại thuốc này khi uống có khả năng tăng cường sinh lực, cải thiện sinh lý rất tốt.
Trang trí, làm cảnh
Cây hoa trồng trong nhà làm đẹp cảnh quan. Mỗi độ cây trổ hoa sẽ cho được màu hoa đẹp mắt, rất ấn tượng. Cây dạng thân gỗ lớn, phần lá to dày vừa trang trí vừa che mát rất tốt.
Quà tặng ý nghĩa
Bên cạnh đó, gỗ của cây nhẹ, thường được sử dụng để làm nhạc cụ. Âm thanh tạo ra vang và trong. Chính vì thế, những loại đàn được làm từ cây ngô đồng thường được lựa chọn sử dụng làm món quà ý nghĩa, giá trị.
Công dụng khác
Ngoài thân và hoa thì hạt của cây cũng được trưng dụng để đốt đèn, làm thuốc hay xà phòng. Theo các nghiên cứu, hạt của cây này có chứa tới 40% hàm lượng dầu rất thích hợp để chiết xuất. Gỗ của cây cũng có thể sử dụng để đóng nội thất, đẹp mắt và độ bền cao.
Cách trồng hoa sen lục bình
Giống cây này có thể lựa chọn cách trồng bằng phương thức chiết cành hay gieo hạt. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm từ những người trồng hoa lâu năm thì phương thức trồng bằng hạt được lựa chọn phổ biến hơn.
Chọn hạt giống
Chú ý chọn hạt khỏe, trưởng thành, không mắc sâu bệnh. Người trồng cũng có thể tách hạt từ quả trên cây dùng để trồng.
Đất trồng
Đất dùng để trồng cây ngô đồng phù hợp nhất nên chọn đất mùn nhằm đảm bảo mức độ tơi xốp, màu mỡ cũng như duy trì được chất dinh dưỡng trong suốt quá trình trồng và phát triển của cây. Hơn thế nữa, loại đất này được đánh giá khả năng thoát nước tốt nên sẽ tránh được tình trạng ngập úng cho rễ cây. Nếu như không chuẩn bị được đất mùn thì các bạn có thể dùng đất thường, trộn thêm phần xơ dừa, mùn cưa, phân ủ, xỉ than để cải thiện được chất lượng đất.
Nước tưới
Gieo hạt vào bên trong đất, vun đất lên cao khoảng từ 2- 3cm ngay trên bề mặt hạt để hạt có thể phát triển được một cách dễ dàng. Cây hoa không cần quá nhiều nước nên chỉ cần tưới đảm bảo đủ độ ẩm. Thực hiện tưới sát gốc 1 lần/ngày, tăng số lượng lần tưới vào mùa hè.
Ánh sáng, nhiệt độ
Đặc thù cây hoa có các tầng tán lá rộng, ưa nắng nên rất cần ánh sáng để phát triển tốt. Người trồng nên thực hiện trồng cây tại những vị trí có nhiều nguồn ánh sáng giúp cây có thể quang hợp được một cách tối ưu.
Phân bón
Các bạn cần lưu ý nếu đã đảm bảo đủ dinh dưỡng thì không nhất thiết phải bổ sung phân cho đất. Chỉ thực hiện bón lót ở thời điểm cây phát triển mạnh nhất. Dùng phân NPK pha loãng vào trong đất để thực hiện tưới cây định kỳ hàng tháng.
Phòng trừ sâu bệnh hại
Cây hoa được chăm bón tốt sẽ hạn chế được tình trạng sâu bệnh hại tấn công. Trong quá trình trồng cây, người trồng nên chú ý cắt bỏ các cành lá bị bệnh. Trong đó, nên tiến hành phun thuốc nhằm hỗ trợ loại trừ sâu bệnh hay côn trùng gây hại.
Hoa ngô đồng là tặng phẩm thiên nhiên, tô điểm cho cảnh quan màu sắc đẹp mắt, ấn tượng. Nếu được một lần chiêm ngưỡng vẻ đẹp loài hoa và ngắm nhìn trời xanh, mây trắng chắc chắn sẽ khiến các bạn có những phút giây thư giãn không thể nào quên.
Câu hỏi liên quan tới loài hoa
Với nhiều người chắc hẳn còn khá mới lạ với loài hoa ngô đồng. Dưới đây là một số những câu hỏi hy vọng sẽ cung cấp các thông tin thú vị về loài hoa này cho người yêu hoa:
Ngô đồng có độc không?
Ngô đồng có thể sử dụng làm thuốc. Tuy nhiên, chỉ một số bộ phận trên cây có thể ứng dụng là thân, rễ, lá có thể ứng dụng. Còn lại phần quả, hoa lại có chứa độc tố gây nguy hiểm tới tính mạng nếu sử dụng. Theo nhiều nghiên cứu, trong quả và hoa có chứa lượng lớn Curin rất độc. Khi ăn phải sẽ gây ra tình trạng rối loạn hệ thần kinh trung ương, buồn nôn, chóng mặt, bỏng rát tại vị trí cổ họng.
Mùa hoa ngô đồng ở Huế
Ở Huế, những cây ngô đồng cao lớn được trồng sau điện Thái Hòa, Hữu Vu, Tả trong đại nội. Bên cạnh đó, các bạn cũng có thể chiêm ngưỡng loài hoa đẹp mắt này tại một số các công viên hay lăng tẩm ở Huế,…
Hoa ngô đồng Cù Lao Chàm
Ở Cù Lao Chàm trồng nhiều cây ngô đồng, Hội An còn tổ chức riêng một Festival cây ngô đồng để mang tới những trải nghiệm thú vị cho du khách về loài cây đặc hữu này.
Trần Ngọc, 26/10/2024
